Hulp aan geallieerden in Nederlands-Indië
Deelnemen aan het verzet kon vergaande gevolgen hebben, bewijst het verhaal van Matta Mezach Matajane. Een jonge verzetsman die de wonden van de oorlog een leven lang met zich meedroeg.
De Molukse Matta Mezach Matajane werd in 1925 geboren op het eiland Ceram. Op 17-jarige leeftijd sloot Mezach zich bij de verzetsgroep aan die de naam Pembantoe Sekoetoe Serikat Hindia Blanda (Hulp aan Geallieerden in Nederlands-Indië) droeg.
Op 27 oktober 1943 nam Mezach deel aan een verzetsactie waarbij een groep Molukkers, Menadonezen en Chinezen een schip op de Japanners veroverde. In de periode daarna heeft Mezach verschillende soorten verzetsactiviteiten gepleegd, zoals het saboteren van Japanse vrachtwagentransporten, het inwinnen en doorgeven van informatie over collaborateurs en het opstellen van namenlijsten van geïnterneerden die door de Japanners per schip werden vervoerd.
Eind januari 1945 kreeg Mezach de oproep zich te melden bij het politiebureau. Na enige twijfel besloot hij hier toch gehoor aan te geven. De arrestatie die daarop volgde leidde tot een ongekende martelgang. Mezach is meermaals door Japanse autoriteiten verhoord en gemarteld. Vastgebonden op een schuin aflopende plank goten de beulen zwavelzuur door zijn neusgaten dat er via zijn mondhoeken weer uit kwam. Tijdens een ander verhoor werd een deel van zijn gezicht door een klap met een geweerkolf eraf geslagen.
De verminkingen in zijn gezicht hebben zijn leven na de oorlog getekend. Vanwege zijn uiterlijk werd hij ontslagen, geweerd en bespot. Mezachs huis is door Molukse dorpsgenoten in brand gestoken om hem uit het dorp te verdrijven. Lange tijd zocht hij naar specialistische medische hulp om de verminkingen te verhelpen. Hulp kon hij uiteindelijk alleen in Europa of Amerika krijgen. In de jaren ’50 initieerde een journalist van het weekblad Elsevier een inzamelingsactie om Mezach in Nederland te laten behandelen aan zijn verminkingen. Er werd 11.000 gulden ingezameld waarmee Mezach naar Nederland kon komen. Hij kreeg een nieuwe bovenlip en een nieuwe neus. Na de vele operaties kon hij zijn leven in Nederland, nu definitief zijn tweede vaderland, opbouwen.
